6 Şubat 2023'te meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremler, Türkiye’nin dört bir yanında derin izler bıraktı.
O gün, 14 milyon kişi doğrudan etkilenirken 11 ilde en az 50 bin 783 kişi hayatını kaybetti. Binlerce aile evsiz ve şehirler enkaz altında kaldı.
6 Şubat depremlerinde Şanlıurfa dahil 11 il etkilenirken depremin 2’nci yıl dönümünde Şanlıurfa Mimarlar Odası Başkanı Pirkan Kılıç, Urfa Değişim mikrofonlarına önemli açıklamalarda bulundu.
Başkan Kılıç, mikrofonlarımıza yaptığı açıklamada, 1999 Marmara depreminden sonra dönemin Valisi Şanlıurfa’da konutları denetleme konusunda iyi bir performans gösterdiğini ve Şanlıurfa’nın deprem bölgesindeki diğer illere göre daha şanslı olduğunu açıkladı.
“TÜRKİYE, GERÇEKTEN ÇOK SIKINTILI BİR SÜREÇTEN GEÇTİ”
Şanlıurfa Mimarlar Odası Başkanı Pirkan Kılıç, Urfa Değişim mikrofonlarına özel açıklamalarda bulunarak şu ifadelere yer verdi, “6 Şubat 2023 sabahı, Pazarcık ve Kahramanmaraş merkezli depremlerde çok fazla insanımızı kaybettik, birçoğunu ise yaralı olarak kurtardık.
Hayatını kaybedenlere başsağlığı, yaralılara tekrar sabırlar diliyoruz. Acılarını yaşayanlara da tekrardan geçmiş olsun dileklerimizi iletiyoruz. Zor bir dönemde Türkiye, gerçekten çok sıkıntılı bir süreçten geçti.
Depremler sadece 6 Şubat’ta olmadı; daha öncesinde de olmuştu ve şu anda hala olmakta. Bunlardan ne kadar ders çıkarıp çıkarmadığımız ise tartışılır bir noktadır.
“DEPREM SADECE BUGÜNÜN SORUNU DEĞİL; YILLARDIR VAR OLAN BİR SORUN”
Depremin üzerinden iki yıl geçmiş olmasına rağmen depremle ilgili çalışmalar devam ediyor. Hala çok sayıda ağır hasarlı bina riski altında.
Örneğin, dün akşam Şanlıurfa Mehmet Akif Ersoy Caddesi’nde bir kolonlardan gelen sesler nedeniyle binalar boşaltılarak güvenlik şeridi çekildi.
Yine yakın zamanda Konya’da, hasarlı bir bina aniden çöktü ve hayatını kaybedenler oldu. Deprem sadece bugünün sorunu değil; yıllardır var olan bir sorun.
Ama burada temel sorunlardan biri, deprem ve afetlerin ne kadar önemsendiği, ne kadar çaba sarf ettiğimizdir. Bunların, bilim ve tekniğin altında ne kadar görebildiğimizdir.” dedi.
“DEPREMDE YIKILAN BİNALARIN TAMAMI İHMALLERLE VE KONTROLSÜZLÜKLERLE OLUŞAN BİR DURUMDA”
“Bugün sadece deprem değil, depremin kendisi bir tehlike değil çünkü çözümü olan, statiği ve projesi bulunan bir risk.” ifadelerine vurgu yapan Kılıç, şu açıklamalara yer verdi, “Ama depremde yıkılan binaların tamamı ihmallerle ve kontrolsüzlüklerle oluşan bir durumda.
Bunların önlenmesinin yolu, uygulanması gereken kuralların, uygulanması gereken bilim ve tekniğin bir an önce hayata geçmesi, denetimlerin daha sık yapılması ve sorumluların sorumluluk bilinciyle hareket etmesidir.
Deprem bizleri korkutan bir şey değil; depreme karşı bizi korkutan şey, bilinçsizliklerimiz ve hatalarımızdır. Deprem sabahı, Şanlıurfa’da ilk saatlerde yaklaşık 20 bina yıkıldı.
Bununla birlikte kurtarma çalışmaları başlamıştı. Sonrasında şehir merkezinde yaklaşık 8.000 binanın ağır hasarlı, orta hasarlı ve hasarlı olduğu tespit edilmişti.” sözlerinde bulundu.
“EV SAHİPLERİNİN HAK SAHİPLİĞİ HENÜZ TAMAMEN BİTMİŞ DEĞİL”
Başkan Kılıç, konuşmasının devamında, “Tespit çalışmalarına mimar ve mühendis arkadaşlar, akademisyen hocalar ve AFAD yetkilileri dahil olmuştu.
Hala devam eden çalışmalar ve itirazlar mahkeme süreçleri var, ancak bunlar da bir hayli uzun zaman alıyor. Daha hızlı ve çözüme ulaşılması gerekmektedir.
Bunun için hak sahipliği kazanmış kırsaldaki köy evlerinde yaklaşık 4.600 kadar konut var. Şehir merkezinde de 600.000 bağımsız ev var ve bu yaklaşık 300 binaya tekabül etmektedir veya daha fazladır.
Bunların hak sahipliği henüz tamamen bitmiş değil, yapımları devam ediyor ya da yapım aşamasında olan binalardır.
“DEPREMDEN SONRA KONUT SAYISININ ARTIRILMASI ODA SAYILARININ AZALTILMASI, SOSYOLOJİK BİR SORUN YARATABİLİR.
Bu sorunlar, kat maliklerin anlaşamıyor olmaları, bir araya gelemiyor olması, yapılacak binaların maliyetlerinin eski kullanıcılar tarafından zorlukla karşılanması gibi zorlukları beraberinde getiriyor.
Bu aşamada müteahhitlerle yeni anlaşmalar yapılması ve beraberinde gelen konut sayısının artırılmasıyla oda sayılarının azaltılması, yoğun bir artışa yol açabilir. Bu da deprem sonrasında sosyolojik bir sorun yaratabilir.
Ayrıca altyapı sorunları da baş gösterebilir; elektrik, doğal gaz, okul, yeşil alan ve kamusal alanların yetersizliği söz konusu olacaktır. Bu da üzerinde çalışılması gereken bir konu haline gelmektedir.” ifadelerine yer verdi.
“1999 MARMARA DEPREMİNDEN SONRA ÇIKARDIĞIMIZ DERS KONUT DENETİMİ YAPMAKTI”
“Depreme karşı binalarımızın denetimi, yaklaşık on yıl önceki denetim süreçleriyle daha iyi bir hale gelmiştir.” İfadelerine vurgu yapan Pirkan Kılıç, konuşmasının devamında şu ifadelerde bulundu, “1999 Marmara depreminden sonra çıkardığımız derslerden biri buydu.
O zamandan sonra, ülkenin büyük bir kısmında deprem riskleri hesaplanarak ve daha yoğun işlemler uygulanarak binalarımız daha kontrollü ve denetimli hale geldi.
Buradaki en büyük etken ise uygulama hatalarıdır; usta hataları, hesaplamalar, müdahaleler, kiriş ve kolonlardaki dekoratif amaçlarla yapılan hatalar. Bunların dışında oluşan sıkıntıları denetlemek gerekiyor.
“BİNALARIN KONTROL EDİLMESİ VE PERİYODİK BAKIMLARININ YAPILMASI GEREKİYOR”
Bugün 50-60 yıl önce yapılan binalar sağlam durabiliyorsa, bir bu kadar daha yaşaması garanti edilemez. Bu binaların tekrar kontrol edilmesi ve periyodik bakımlarının yapılması gerekebilir.
Bundan kastım, sadece genel bakım değil, yapıların ciddi şekilde kontrol edilmesi gerektiğidir.
Örneğin, bugün bir aracı iki yıllık muayeneye götürüyoruz, ama bir binayı periyodik bakım yapmazsak, sorunlar ve hatalar beraberinde gelebilir.” değerlendirmelerinde bulundu.
“1999 DEPREMİNDEN SONRA BAHÇELİEVLER’DE 50 SIKINTILI BİNA O GÜNÜN ŞARTLARINDA YIKILIP YERİNE YENİLERİNİN İNŞA EDİLDİ”
Konutları denetleme konusunda Şanlıurfa’nın iyi bir performans gösterdiğini söyleyen Mimarlar Odası Başkanı Pirkan Kılıç, konuşmasında şu sözlere yer verdi, “Bunun sebebi, 1999 Marmara depreminden sonra dönemin Valisi’nin şehirdeki mimarları çağırıp konutları taramasını istemesiydi.
Bu çalışmalar sonucunda Bahçelievler bölgesinde 50 tane çok sıkıntılı binanın o günün şartlarında bir an önce yıkılıp yerine yenilerinin inşa edilmesi sağlanmıştı.
“BİNALARIMIZIN BUNDAN SONRAKİ SÜREÇTE KONTROL EDİLMESİ VE DENETLENMESİ GEREKİYOR”
Bugün, Şanlıurfa, deprem bölgesindeki etkisini gördüğümüzde nispeten diğer illere göre şanslı. Ancak, binalarımızın bundan sonraki süreçte göstereceği performansın tekrar kontrol edilmesi ve denetlenmesi gerekiyor.
Ben bir mimar olarak, Şanlıurfa’da yapılan kontroller, belediye denetimleri ve yapı denetimi gibi projelerin bir araya geldiğinde yıkılmayacak, üzerine planlanmış ve tasarlanmış binalar inşa edilmesi gerektiğini düşünüyorum.” açıklamalarında bulundu.
“ŞANLIURFA’DAKİ BİNALAR DAHA BAŞARILI BİR PERFORMANS GÖSTERMİŞTİR”
Son olarak Mimarlar Odası Başkanı Pirkan Kılıç, konuşmasında şu ifadelere yer verdi, “Yaşadıklarımız aslında bir sınavdı ve denetimlerden dolayı yıkılan binalarda hemen hemen yeni bir bina yoktu.
Yapı denetimi ve denetleme sonrası yapılan binalarda, Şanlıurfa’daki binalar daha başarılı bir performans göstermiştir. Bizler, bir şey alırken ya da kullanırken her yönüyle incelerken, konutta sadece görselliği göz önünde tutmamamız gerektiğini unutmamalıyız.
Bunu yapan müteahhitin de, projeyi çizen mimarın da güvenilirliklerinin tartışılmaması gerekir.
“SATIN ALINAN HER BİNANIN GEÇMİŞİNİ YA DA KULLANIM AMACINI SORGULAMAK ÖNEMLİDİR”
Aldığımız ya da yaşadığımız binalar sadece konutlarımız değil, iş yerlerimiz, okullarımız ve hastanelerimiz de olmalıdır. Bu binaların doğru amaçlarla ve doğru tekniklerle inşa edildiğini bilmemiz gerekir.
Bunun için birincisi, yöneticilerin kontrollerine hiçbir zaman elden bırakmaması gerekir. İkincisi ise kullanıcıların bu binaları sorgulayabiliyor olmasıdır.
Yani yaşadığımız konutun ne kadar güvenilir olduğunu bilmeden yaşamak, risk ve belirsizlik içerir. Bu da sağlıklı bir yaşam tarzı değildir.
O yüzden satın alınan her binanın geçmişini ya da kullanım amacını sorgulamak önemlidir.” diyerek konuşmasına son noktayı koydu.
Yorumlar
Kalan Karakter: