Korku hissi…

Bir in­sa­nın kor­ku­ya ka­pıl­ma­sı için, “teh­li­ke­li bir uya­ran” ken­di­ni gös­ter­me­li­dir. Yani kişi, ken­di­ne zarar verme ih­ti­ma­li olan, teh­li­ke­li bir uya­ran (şey, durum, kişi, ih­ti­mal vb.) ile karşı kar­şı­ya kal­ma­lı­dır. Ki­şi­nin söz ko­nu­su teh­li­ke­li uya­ran, bazen ağ­zın­dan sal­ya­lar akan bir köpek ola­bi­lir­ken, bazen de, an­ne­si­nin ken­di­si­ne küsme ih­ti­ma­li ola­bi­lir. Bazen korku kay­na­ğı o kadar de­rin­ler­de­dir ki, kişi bunu tek ba­şı­na bu­la­ma­ya­bi­lir. Korku ile il­gi­li önem­li bir diğer nokta ise, ki­şi­nin al­gı­la­dı­ğı teh­li­ke kar­şı­sın­da sahip ol­du­ğu kendi gü­cü­dür. “Bir teh­li­ke var, fakat ben onun­la başa çı­ka­bi­li­rim.” de­di­ğin­de kişi, başa çı­ka­ma­ya­ca­ğı bir teh­li­ke­ye oran­la daha az kor­ku­ya ka­pı­la­bi­lir. “Teh­li­ke ile başa çıkma ih­ti­ma­li kişi için ne kadar yük­sek­se, korku yo­ğun­lu­ğu o kadar az olur.” di­ye­bi­li­riz.

Korku tüm duy­gu­lar gibi, öznel bir de­ne­yim­dir. Yani, her­ke­sin kor­ku­su ken­di­ne. Beni kor­ku­tan şey sizi hiç ra­hat­sız et­mez­ken, sizi deh­şe­te dü­şü­ren şey benim umu­rum­da bile ol­ma­ya­bi­lir. Bunu sınav so­nu­cu kar­şı­sın­da, öğ­ren­ci­le­rin ver­dik­le­ri tep­ki­ler­de göz­lem­le­ye­bi­li­riz me­se­la. Ki­mi­si olası bir ba­şa­rı­sız­lık­tan öle­si­ye kor­kar­ken, ki­mi­si­nin ba­şa­rı­sız­lık umu­run­da ol­ma­ya­bi­lir. Kor­ku­la­rı­mı­zın ne ol­du­ğu­nu net ola­rak bil­di­ği­miz­de, on­lar­la yüz­leş­mek için ne yap­ma­mız ge­rek­ti­ği­ni de dü­şün­me­ye baş­la­ma za­ma­nı gel­miş de­mek­tir. O ne­den­le atıl­ma­sı ge­re­ken ilk adım, bizi kor­ku­tan olay­la yüz­leş­mek­tir.

Kor­ku­la­ra, kök­leş­me­den mü­da­ha­le edi­lir­se te­da­vi daha kolay ola­bi­lir. Kor­ku­lar, ilaç, bi­liş­sel dav­ra­nış­çı te­ra­pi gibi psi­ko­te­ra­pi yön­tem­le­ri, ge­re­kir­se hip­noz ve müzik ile de te­da­vi edi­le­bil­mek­te­dir. Ger­çek­çi (nor­mal kabul edi­len) korku, ger­çek bir teh­dit ya da teh­li­ke kar­şı­sın­da ki­şi­nin gös­ter­di­ği tep­ki­dir. Ger­çek­çi kor­ku­da, or­ta­da ger­çek­ten teh­li­ke­li bir uya­ran var­dır, ve önlem alın­maz­sa kişi ger­çek­ten bir zarar gö­re­bi­lir. 

Bazen or­ta­da ger­çek bir korku uya­ra­nı ol­ma­sa da, kor­ka­bi­li­riz. Al­da­tıl­mak­tan, pa­ra­sız kal­mak­tan, sı­nav­dan düşük puan al­mak­tan, alay edil­mek­ten, küçük düş­mek­ten vb. kor­ka­bi­li­riz. Bu­ra­da­ki korku, psi­ko­lo­ji­de ank­si­ye­te (kaygı) ola­rak isim­len­di­ril­mek­te­dir. Ay­rın­tı­lı bilgi için Ank­si­ye­te (Kaygı) Nedir? ya­zı­sı­nı oku­ya­bi­lir­si­niz.

Kor­kut­mak, bir ki­şi­yi ma­ni­pü­le et­me­nin ve o ki­şi­ye is­te­dik­le­ri­ni­zi yap­tır­ma­nın en kolay yo­lu­dur. Korku ki­şi­nin man­tı­ğı­nın dev­re­den çık­ma­sı­na ve panik yap­ma­sı­na sebep ola­bi­lir. Bu da çoğu zaman ki­şi­ye çok daha büyük bir zarar verir. Bunun pan­ze­hi­ri de sakin kal­ma­yı ba­şa­ra­bil­mek­tir.

Korku kar­ma­şık ve il­ginç bir duy­gu­dur. 

Ba­zı­la­rı korku film­le­ri iz­le­mek­ten zevk alır. Step­han King‘i tüm za­man­la­rın en fazla satan ya­za­rı yapan da Alf­red Hitch­cock’u meş­hur eden de kor­ku­nun bu karşı ko­yu­la­maz do­ğa­sı­dır. Teh­li­ke­li spor­lar­la uğ­ra­şan­lar, bu spor­la­rı kor­ku­nun sal­gı­lat­tı­ğı ad­re­na­lin uğ­ru­na ya­par­lar. Ad­re­na­lin ba­ğım­lı­lı­ğı bu haz­dan ötürü ge­li­şir. Küçük yaş­ta­ki ço­cuk­lar bile korku oyun­la­rın­dan zevk alır­lar.