Özgüven

Öz­gü­ven ki­şi­nin ken­di­si­ne olan gü­ve­ni ve bir işi ba­şa­ra­bi­le­ce­ği­ne olan inan­cı de­mek­tir. Öz­gü­ve­ni ye­rin­de olan ki­şi­ler ha­yat­ta her zaman ba­şa­rı­yı ya­ka­lar ve kar­şı­sı­na çıkan zor­luk­lar kar­şı­sın­da hiç­bir zaman pes atmaz.

Öz­gü­ven sa­hi­bi olan ki­şi­ler ken­di­le­ri­ne olan say­gı­la­rı ve gü­ven­le­ri ile top­lum­da kar­şı­la­rı­na çıkan olay­lar­da ön plana çı­kar­lar ve çe­kin­me­den so­rum­lu­luk­la­rı üzer­le­ri­ne ala­bi­lir­ler. Öz­gü­ve­ni ol­ma­yan ki­şi­ler ise çe­kin­gen­dir ve hiç­bir işte ba­şa­rı­lı ola­bi­le­cek­le­ri­ne inan­maz­lar. Ba­şa­ra­ma­ya­ca­ğı­nı dü­şü­nen insan do­lay­lı ola­rak hiç­bir şeyi ba­şa­ra­maz. Bu ne­den­le öz­gü­ven insan için çok önem­li bir kav­ram­dır. Kişi öz­gü­ven sa­hi­bi ola­bil­mek için ço­cuk­luk­tan iti­ba­ren aile­si ta­ra­fın­dan bu yönde eği­til­me­li­dir. Ba­şa­rı­lı olan çocuk her zaman ödül­len­di­ril­me­li ve ba­şa­rı­sız olan çocuk asla eleş­ti­ril­me­me­li­dir. Ba­şa­ra­ma­ya­ca­ğı­nı dü­şü­nen kişi hiç­bir zaman ba­şa­ra­maz. Bu ne­den­le ken­di­ne gü­ven­mek ba­şa­rı için çok önem­li bir et­ken­dir.

Öz­gü­ven; bi­re­yin ken­di­si ile il­gi­li olum­lu dü­şün­ce­le­re sahip ol­ma­sı, ye­ter­li ve de­ğer­li ol­du­ğu­nu dü­şün­me­si, ken­di­si­ni ta­nı­ma­sı ve ol­du­ğu gibi kabul et­me­si an­la­mı­na gel­mek­te­dir.​Birey kendi ayak­la­rı üze­rin­de du­ra­bil­di­ği­ni, üs­tü­ne düşen so­rum­lu­luk­la­rı ye­ri­ne ge­ti­re­bil­di­ği­ni, dav­ra­nış­la­rı­nın so­nuç­la­rı­nı kabul edip ya­şa­bil­di­ği­ni fark et­ti­ğin­de ken­di­ne olan gü­ve­ni de tam de­mek­tir. Her bi­re­yin ken­di­ni artı ve ek­si­le­riy­le ta­nı­ma­sı, kabul et­me­si, be­ce­ri­le­ri­nin ve ih­ti­yaç­la­rı­nın far­kın­da ola­bil­me­si ken­di­ne gü­ve­ni oluş­tur­ma­da önem­li­dir.

Sü­rek­li ola­rak eleş­ti­ri­len ya da ko­ru­ma­cı bir tu­tum­la ye­tiş­ti­ri­len ço­cuk­la­rın ye­ter­li­lik duy­gu­su­nu ge­liş­tir­me­le­ri zor­laş­mak­ta­dır. Çünkü ya hiç­bir yap­tık­la­rı ye­te­rin­ce iyi de­ğil­dir (eleş­ti­rel ve bas­kı­cı tutum) ya da hiç­bir şeyi tek baş­la­rı­na de­ne­me­ye fır­sat­la­rı ol­ma­mış­tır(ko­ru­ma­cı tutum), do­la­yı­sıy­la neyi- nasıl ve ne kadar iyi ya­pa­cak­la­rı­nı bi­le­mez­ler.Öz­gü­ven sa­hi­bi olmak her şeyi mü­kem­mel ve dört­dört­lük yap­mak, her ko­nu­da ba­şa­rı­lı olmak an­la­mı­na gel­mez. Tam ter­si­ne ha­yat­ta her zaman her şey yo­lun­da git­me­ye bilir, her­ke­sin artı ve eksi yön­le­ri ola­bi­lir ama birey bu özel­lik­le­ri­nin far­kın­da olup ken­di­si­ni ol­du­ğu gibi kabul ede­bi­lir (ve kabul edi­le­bil­di­ği­ni his­se­der­se) o zaman ken­di­ne gü­ve­nen bir birey olur. Çünkü önem­li olan olay­lar değil ki­şi­nin ken­di­si­dir. En iyi şar­kı­yı söy­le­yen o ol­ma­ya­bi­lir ama bu onu di­ğer­le­rin­den daha de­ğer­siz yap­maz. İşte öz­gü­ve­ne sahip olmak sa­de­ce yap­tık­la­rı­mı­zın değil ki­şi­li­ği­mi­zin de­ğer­li ol­du­ğu­na ina­na­bil­mek­tir.’der

Öz­gü­ven söz­cü­ğü ''öz'' ve ''güven'' ke­li­me­le­ri­nin bir­leş­me­si ile oluş­muş­tur. ''Öz'' ke­li­me­si ''kendi, ken­di­si'' an­la­mı­na gel­mek­te­dir. ''Güven'' ise; inan­mak, ya­pa­bi­le­ce­ği­ne, ba­şa­ra­bi­le­ce­ği­ne ka­na­at ge­tir­mek de­mek­tir. Bu du­rum­da, öz­gü­ven söz­cü­ğü­nü, in­sa­nın ken­di­ne gü­ven­me­si, ya­pa­bi­le­ce­ği­ne inan­ma­sı şek­lin­de ta­nım­la­ya­bi­li­riz.Geç­miş­ten bu­gü­ne kadar iyi işler ba­şar­mış tüm in­san­lar; ön­ce­lik­le öz­gü­ven­le­ri sa­ye­sin­de ba­şa­rı­ya ulaş­mış­lar­dır; yani baş­la­dık­la­rı iş­le­ri olum­lu bir şe­kil­de so­nuç­lan­dı­ra­cak­la­rı­na inan­mış ve bu doğ­rul­tu­da engel ta­nı­ma­dan yol­la­rı­na devam et­miş­ler­dir. Öz­gü­ven sa­hi­bi in­san­lar, ba­şa­rı­sız­lık duy­gu­su­na asla ka­pıl­maz­lar. De­ne­dik­le­ri bir işte ba­şa­rı­sız ol­duk­la­rın­da hemen pes et­mez­ler. Bunun ak­si­ne daha fazla güç­le­ne­rek uğ­raş­la­rı­nı ver­me­ye devam eder­ler. Öz­gü­ven sa­hi­bi ol­ma­yan in­san­lar ise, en ufak bir en­gel­le kar­şı­laş­tık­la­rın­da, ba­şa­ra­ma­ya­cak­la­rı­na ina­nır, baş­la­dık­la­rı işi yarım bı­ra­kır­lar.

Bu­ra­da yine Ata­türk'ün ''Zafer; zafer be­nim­dir, di­ye­bi­le­nin­dir!'' sö­zü­nü ha­tır­lat­mak du­ru­mun­da­yız. Ata­türk'ün de de­di­ği gibi in­san­lar önce ken­di­ne gü­ven­me­li, ''Ben bu işi ba­şa­ra­bi­le­ce­ğim!'' di­ye­bil­me­li­dir. Aksi tak­di­re ba­şa­rı­ya ulaş­mak zor hatta im­kan­sız ola­bi­lecek. Ki­şi­ler sahip ol­duk­la­rı güç­le­rin far­kı­na var­ma­lı, ken­di­le­ri­ne bah­şe­di­len o mun­ta­zam bey­nin ge­niş­li­ği­ni ve gü­cü­nü bil­me­li­dir. Tüm bun­la­rın ışı­ğın­da şun­la­rı söy­le­ye­bi­li­riz. Bi­rey­ler ön­ce­lik­le ken­di­le­ri­ne gü­ven­me­li; yani öz­gü­ven sa­hi­bi ol­ma­lı­dır. İşte o zaman, in­sa­noğ­lu­nun önün­de du­ra­bi­lecek engel kal­ma­ya­cak­tır ve zor ola­rak gö­rü­nen her işte ba­şa­rı­ya ula­şı­la­cak­tır.

Bir in­sa­nın ba­şa­rı­lı ve mutlu ol­ma­sın­da­ki en temel öğe­ler­den bi­ri­si öz­gü­ven­dir. Öz­gü­ven sa­hi­bi bir insan, ken­di­si­ni çok iyi tanır. eksik ve güçlü yön­le­ri­ni iyi bilir. Hangi tür iş­ler­de ba­şa­rı­lı ola­bi­le­ce­ği­ni, ne­le­ri ba­şa­ra­ma­ya­ca­ğı­nı iyi ayırt eder. Her in­sa­nın öz­gü­ven sa­hi­bi ol­ma­sı, ken­di­si için çok ya­rar­lı­dır. Öz­gü­ven ek­sik­li­ği ya­şa­yan in­san­lar­da, her­han­gi bir olaya veya işe odak­lan­ma çok zor olur. Ya gü­ven­siz­lik­le­rin­den do­la­yı bir işe hiç gi­riş­mez­ler ya da gi­riş­tik­le­rin­de ba­şa­rı­sız olur­lar. Böyle in­san­lar, top­lum ta­ra­fın­dan ezil­me­ye, sin­di­ril­me­ye mah­kum olur­lar. Kim­se­ye ses­le­ri­ni çı­ka­ra­maz, uğ­ra­dık­la­rı bir hak­sız­lı­ğa karşı çı­ka­maz­lar. Bil­dik­le­ri­ni bile için­de sak­lar­lar.Öz­gü­ven ek­sik­li­ği ya­şa­yan ço­cuk­la­rın bu özel­li­ği­ni gi­der­mek, on­la­rın ha­yat­la­rı için çok önem­li­dir. Ço­cuk­la­rı küçük ba­şa­rı­la­rın­dan do­la­yı bile ödül­len­dir­mek, teb­rik etmek, ce­sa­ret­len­dir­mek, on­lar­da­ki öz­gü­ven ek­sik­li­ği­ni gi­der­me­de çok et­ki­li­dir.

Öz­gü­ven sa­hi­bi olan ki­şi­ler bir şeyi ba­şa­ra­bi­le­ce­ği­ne inan­cı olan ki­şi­ler­dir. Yani ilk önce inanç ol­ma­lı­dır in­san­da. Daha sonra ha­re­ke­te geçme bir şey­le­ri ba­şar­ma za­ma­nı­dır . Ha­yat­ta her zaman ku­sur­suz ola­maz­sı­nız, el­bet­te ha­ta­la­rı­nız ola­cak. Fakat önem­li olan öz­gü­ve­ni­ni­zi kay­bet­me­den bu ha­ta­lar­dan ders çı­kar­ma­sı­nı bil­mek ge­re­kir ve ha­ya­ta daha da çok bağ­lan­mak ve daha çok ça­lış­mak ge­re­kir. Ki­şi­nin azmi ve is­te­ği kay­bol­muş­sa, ken­di­ne olan öz­gü­ve­ni yok ol­muş­sa o in­sa­na hiç­bir şey fayda sağ­la­maz. Öz­gü­ven ile il­gi­li şu söz çok gü­zel­dir: '' İnsa­nın ha­yat­ta güçlü ol­ma­sı önem­li de­ğil­dir, önem­li olan ken­di­ni güçlü his­set­me­si­dir" der Into the Wild. Ay­rı­ca Tay­fun Ta­li­poğ­lu da'' İnan­ma­ya, sev­me­ye ve gü­ven­me­ye ken­din­den başla'' di­ye­rek öz­gü­ven sa­hi­bi ol­ma­nın önemi vur­gu­lan­mış­tır. Ör­ne­ğin; siz de tıpkı ta­nın­mış bilim ada­ma­la­rı gibi icat­lar, pro­je­ler ger­çek­leş­ti­re­bi­lir ve hatta bu ba­şa­rı­la­rı­nı­za şa­şı­ra­bi­lir­si­niz bile. Yeter ki öz­gü­ve­ni­niz olsun ve emek edin. 

Öz­gü­ven sa­hi­bi ki­şi­ler güçlü ki­şi­ler­dir ve sı­nır­la­rı­nın bi­lin­ci­ne olan kim­se­ler­dir, risk alır­lar ve geç­mi­şe ta­kı­lıp kal­maz­lar, yeni şey­ler de­ne­mek­ten asla vaz­geç­mez­ler ve me­ra­kı olan kim­se­ler­dir, ha­yal­le­ri­nin ve he­def­le­ri­nin pe­şin­de koşan in­san­lar­dır, ezik rol oy­na­ma­yı sev­mez­ler ve ha­ya­ta karşı dim­dik ve sağ­lam du­ruş­la­rı var­dır, yap­tı­ğı ha­ta­lar on­la­rı ge­ri­let­mez tam ak­si­ne o ha­ta­lar­dan ders çı­kar­ma­sı­nı bilir ve daha çok ça­lı­şır­lar, iç gü­dü­le­ri­ne gü­ve­nir­ler, baş­ka­la­rı­nın ba­şa­rı­la­rı­nı kıs­kan­maz ve baş­ka­la­rı­nın ba­şa­rı­la­rı­nı da tak­dir et­me­si­ni bilen ka­li­te­li in­san­lar­dır, sağ­lı­ğı­na önem veren ki­şi­ler­dir, her anın kıy­me­ti­ni bi­lir­ler ve ha­ya­tı dolu dolu ya­şa­mak is­ter­ler, ken­di­le­ri­ni kü­çüm­se­mez­ler ve baş­ka­la­rı­nı da küçük gör­mez­ler ve in­san­la­ra ya­pa­ma­dık­la­rı iş­ler­de yar­dım­cı olan yar­dım­se­ver kim­se­ler­dir. De­ği­şi­me di­renç gös­ter­me­yen ve de­ği­şi­mi kabul eden kim­se­ler­dir. Bun­dan do­la­yı ha­yat­ta her zaman öz­gü­ven sa­hi­bi ol­ma­lı ve gü­ve­ni­mi­zi asla kay­bet­me­me­li­yiz.