Gö­bek­li­te­pe

Bin yı­lla­ra mey­dan okuna ve dün­ya­nın gün yü­zü­ne çı­kar­tıl­mış en eski ya­pı­sı olan Gö­bek­li­te­pe bana göre ilk ta­nı­tım yı­lın­da bek­le­nen ilgi ile kar­şı­laş­ma­dı. Açık­la­nan tu­rist zi­ya­ret­çi sa­yı­lar is­ter­se 2 mil­yo­nu ya da üç mil­yo­nu geç­sin hiç önem­li değil, bana göre çok küçük ra­kam­lar­da kalan bir zi­ya­ret­çi sa­yı­sı oldu.

Bana göre ül­ke­miz­de is­mi­nin ilk ve­ril­di­ği yıl olan 2019 yılı Gö­bek­li­te­pe yı­lın­da zi­ya­ret­çi sa­yı­sı 5 mil­yo­nun üs­tün­de bir rakam ol­ma­lıy­dı. Çünkü sı­ra­dan bir ya­pı­dan bah­set­mi­yo­ruz, dün­ya­nın bi­li­nen en eski ya­pı­sın­dan bah­se­di­yo­ruz. Bu yapı bile in­san­lı­ğın baş­lan­gı­cı yani atası olan haz­re­ti Adem’in bu böl­ge­de ya­şa­dı­ğı­nın is­pa­tı gibi kar­şı­mı­za çıkan bir yapı.

Ri­va­yet odur ki, Haz­re­ti Âdem Haran ova­sın­da ilk ta­rı­mı yap­mış ve bu böl­ge­de ya­şa­dı­ğı söy­len­mek­te­dir. Gö­bek­li­te­pe gibi dün­ya­nın insan eliy­le ya­pıl­mış en eski yapı taş­la­rı­na ba­kıl­dı­ğı zaman bile buna inan­ma­mak müm­kün değil.

Peki, neydi eksik kal­dı­ğı­mız olay? Neden is­te­ni­len bir tu­rist sa­yı­sı­na ula­şa­ma­dık? Prob­lem neydi ve neler ya­pıl­ma­sı ge­re­ki­yor­du? Bana göre ilk başta ta­nı­tım ek­sik­li­ği­miz en üst sı­ra­da ol­ma­lı. Ta­nı­tım ko­nu­sun­da yerel se­çim­le­rin de aynı yıla denk gel­me­si bence ilk göl­ge­le­yen olay oldu. Dü­şü­nün bir­çok isim önce si­ya­si are­na­da ken­di­le­ri­ni gös­ter­mek için kı­ya­sı­ya yarış ha­lin­dey­di­ler.

Bir an önce bu seçim ta­mam­lan­sa da biz­ler­de işi­mi­ze bak­sak gibi fark­lı yak­la­şım­lar oluş­tu. Bu du­rum­da Gö­bek­li­te­pe’ye ilk bal­ta­yı vuran konu oldu. Bu­nun­la bir­lik­te birde şeh­ri­mi­zin ver­miş ol­du­ğu hiz­met ko­nu­su da bir başka engel ola­rak kar­şı­mı­za çıktı. Es­naf­lar ve hal­kı­mız dışa açı­lım ko­nu­sun­da her za­man­ki gibi bana do­kun­ma­yan yılan bin ya­şa­sın dü­şün­ce­si ile ha­re­ket et­ti­ler.

Bu ve ben­ze­ri du­rum­la­rı ço­ğal­ta­rak ör­nek­le­me­miz müm­kün. Fakat en önem­li ko­nu­la­rın ba­şın­da birde pro­fes­yo­nel yar­dım alın­ma­sı ko­nu­su oldu bence. Dü­şü­nün İngil­te­re’de bu­lu­nan ve ta­ri­hi Gö­bek­li­te­pe’den daha genç olan Sto­ne­hen­ge’ye gelen zi­ya­ret­çi sa­yı­sı daha fazla iken ne yazık ki Gö­bek­li­te­pe ona oran­la da yaşlı ol­ma­sı­na rağ­men bek­le­nen ilgi ile kar­şı­laş­ma­dı.

Bu bence pro­fes­yo­nel bir yar­dı­mın ek­sik­li­ği oldu. Bence dünya ça­pın­da tu­rizm ta­nı­tı­mı ko­nu­sun­da eh­li­yet­li ve ken­di­ni is­pat­la­mış fir­ma­lar­dan ve bu ko­nu­da uzman ki­şi­ler­den ge­rek­li yarım alı­na­bi­li­nir­di ve bu ko­nu­da ya­pıl­ma­sı ge­re­ken neler varsa ya­pı­la­rak Gö­bek­li­te­pe dünya üze­rin­de adın­dan söz et­ti­re­bi­lir­di.

Ama ma­ale­sef bizde her­kes ve her kurum her ko­nu­da ol­du­ğu gibi ta­nı­tım ko­nu­sun­da da uzman ol­duk­la­rı için ben ya­pa­rım ben­den iyi kimse ya­pa­maz şi­arıy­la ha­re­ket etti ve Gö­bek­li­te­pe ne yazık ki hak et­ti­ği ilgi ile kar­şı­laş­ma­dı ve ne acı ki sonuç or­ta­da. Lafın kı­sa­sı bence ge­lecek yıl adını ta­şı­ma­sa da bu ek­sik­le­rin bir an önce ta­mam­la­na­rak dünya kül­tür mi­ra­sı lis­te­sin­de adı bu­lu­nan Gö­bek­li­te­pe’nin ta­nı­tı­mı pro­fes­yo­nel­le­re dev­re­dil­me­li ve o zaman so­nu­cu bek­len­me­li.

Aksi halde ne yazık ki ta­rih­ten kül­tü­re sa­nat­tan in­san­lı­ğa kadar bir­çok de­ğe­ri elin­de bu­lun­du­ran Şan­lı­ur­fa ne yazık ki hak et­ti­ği yere ge­le­mez ve bu durum tüm ili de­rin­den ya­ra­lar. Uma­rım bu yazım ku­rum­lar ara­sın­da ciddi bir şe­kil­de kar­şı­la­nır ve dik­kat­li oku­na­rak ana­liz ya­pı­lır. Gö­bek­li­te­pe dünya üze­rin­de hak et­ti­ği de­ğe­re sahip olur ve ger­çek ma­na­da Şan­lı­ur­fa hak et­ti­ği say­gın­lı­ğa ka­vuş­muş olur. Bu benim gö­rü­şüm ve emi­nim ki bir­çok insan bu gö­rü­şü­me ka­tı­lı­yor­dur. Fakat yine güzel bir söz var­dır ya ben lafa değil ic­ra­ata ba­ka­rım diye. Bende ka­tı­lı­ma değil, ger­çek­ten bu ko­nu­da ken­di­le­ri­ne pay çı­ka­ran­la­ra ba­ka­rım.