Her in­sa­nın tüm in­san­lar­la ala­ka­sı var

Kur'an-ı Ke­rim­de Yüce Rab­bi­miz'(cc)in biz­le­re apa­çık be­lirt­ti­ği hü­küm­le: "Kim hak­sız yere bir in­sa­nı öl­dür­se bütün in­san­la­rı öl­dür­müş gibi olur." Bu hükme ami­ya­ne bir ba­kış­la ve sathi bir na­zar­la ba­kıl­dı­ğı zaman, ilk etap­ta haşa bir abar­tı gibi gö­rü­lür.

Oysa ilmi, in­sa­ni, edebi, ah­la­ki, iç­ti­ma-i, hu­ku­ki, adi­la­ne bir in­ce­le­mey­le araş­tı­rı­lın­ca; ger­çek­ten "tüm in­san­lı­ğı öl­dür­müş gibi" cüm­le­si­nin ne kadar hak­ka­ni­ye­ti ifade et­ti­ği or­ta­ya çıkar. Bu durum aynel yakin, hak­kal yakin ve ilmel yakin ola­rak en ami­ya­ne bir sathı na­zar­la dahi gö­rü­lür ve bi­li­nip kabul edi­lir.

Ev­ve­la he bir in­sa­nın bir ya­ra­tı­cı­sı var. Onun sa­hi­bi/ma­li­ki, Rez­zak'ı, Mü­reb­bi'si, Alim'i...​hu­la­sa bin bir esma ve sı­fat­la­rıy­la ala­ka­dar ol­du­ğu Rahim ve Rah­man olan bir İlah'ı ve o ila­hın ken­di­si­ni in­sa­ni er­dem­li­li­ğe bağlı; Allah'a kul olma nok­ta­sın­da hakkı bil­me­si ve uy­ma­sı için gö­rev­li pey­gam­ber­le­ri ve son pey­gam­be­ri zi­şa­nın üm­me­ti olma ha­ki­ka­ti ve ona göre gön­de­ril­miş son kitap ve daha ön­ce­ki ki­tap­la­ra inan­dı­ğı Rab­ba­ni hü­küm­le­re iman et­ti­ği nok­ta­da bütün bu de­ğer­le­re karşı son­suz bir ca­hi­li ce­sa­ret, say­gı­sız­lık ve hür­met­siz­lik­le hak­sız yere onu kat­le­de­rek bütün bu de­ğer­le­re karşı; bunun nasıl büyük bir zulüm ol­du­ğu­nu dü­şün­mek bile in­sa­nı ür­küt­me­ye, ya­pı­lan vah­şe­tin deh­şe­ti­ni gös­ter­me­ye kafi değil midir?

Çünkü, bir in­sa­nın Haz­re­ti Âdem ve Havva'dan beri an­ne­si ve ba­ba­sın­dan gelen bir bi­yo­lo­jik, sos­yo­lo­jik, fi­zik­sel ve kim­ya­sal ge­ne­tik soyu, sü­la­le­si, ne­se­bi var­dır. Bu ma­na­da on bin­ler­ce, yüz bin­ler­ce ve bel­ki­de mil­yon­lan­ca yıl­lık soylu olan bu hik­met­li, ha­ki­kat­li, aziz ve mu­az­zam de­vam­lı­lık esa­sı­na bağlı nesil in­kı­ta­ya uğ­ra­mış oldu. Bu nasıl ve ne kadar büyük bir zulüm? Bunu dü­şün­mek bile in­sa­nı ür­küt­me­ye, ya­pı­lan vah­şe­tin deh­şe­ti­ni gös­ter­me­ye kafi değil midir?

Sonra bun­dan sonra kı­ya­me­te kadar ken­di­sin­den ge­lecek olan on bin­ler­ce, yüz bin­ler­ce belki mil­yon­lar­ca erkek, dişi ev­lat­la­rı ve to­run­la­rı­nın so­yu­nun, nes­li­nin, ne­se­bi­nin in­kı­ta­ya uğ­ra­ma­sı söz ko­nu­su­dur.​Yine bu nok­ta­dan ba­kıl­dı­ğın­da ve bunu ister sathi ami­ya­ne veya is­ter­se ilmi de­rin­le­me­si­ne dü­şün­mek bile in­sa­nı ür­küt­me­ye, ya­pı­lan vah­şe­tin deh­şe­ti­ni gös­ter­me­ye kafi değil midir?

Hem bu in­sa­nın ya­şa­dı­ğı an iti­ba­rıy­la en az, iki adet ne­ne­si ve iki adet de­de­si var. kaç tane am­ca­la­rı ve da­yı­la­rı var. Kaç adet ha­la­la­rı ve tey­ze­le­ri var? Ekek ve kız kar­deş­le­ri kaçar ki­şi­dir­ler?Evli ise eşi­nin de bu şe­kil­de aile ef­ra­dı ne ka­dar­dır­lar? Eşi, varsa eş­le­ri ve ona göre ço­cuk­la­rı ve to­run­la­rı ne ka­dar­dır­lar? İşte bütün bun­la­rın en kıy­met­li ortak nok­ta­sı olan var­lık, in­sa­nı öl­dür­mek; bu açı­dan dü­şü­nül­dü­ğü zaman bile on­lar­ca yüz­ler­ce, bin­ler­ce in­sa­nın hak­kı-hu­ku­ku, eme­ği­nin sona er­di­ril­me­si ve he­ba­en bi­ti­ril­me­si...​in­sa­nı ür­küt­me­ye, ya­pı­lan vah­şe­tin deh­şe­ti­ni gös­ter­me­ye kafi değil midir?

Hem sonra bu in­sa­na o güne kadar dost­luk, kir­ve­lik, or­tak­lık, ar­ka­daş­lık et­tik­le­ri­nin, yap­tı­ğı veya ya­pa­ca­ğı va­ta­ni görev as­ker­li­ği, ken­di­si­ne okul, has­ta­ne, resmi veya sivil kurum ve ku­ru­luş­la­rın ver­di­ği hiz­met ve eme­ğin, varsa yap­tı­ğı ça­lış­ma­lar veya ya­pa­ca­ğı plan ve pro­je­le­ri­nin sona er­di­ril­me­si, bi­ti­ril­me­si insan olan in­sa­nı ür­küt­me­ye, ya­pı­lan vah­şe­tin deh­şe­ti­ni gös­ter­me­ye kafi değil midir?

Biraz daha geniş dü­şü­nül­dü­ğün­de Haz­re­ti Adem­den o güne değin, yani öl­dü­rü­len ki­şi­ye va­rın­ca­ya dek, o mu­az­zam soy şe­ce­re­si­nin şe­kil­len­me­sin­de mil­yon­lar­ca yıl­lık doğan Ay ve Güneş'in, yıl­dız­lar ve ge­ze­gen­le­rin, yağan yağ­mur­la­rın, doğup batan gün­ler­le-ge­ce­ler­le olu­şan bunca za­ma­nın, yerde biten bitki ve ağaç­la­rın, te­nef­füs edi­len hava, su, ışık ve iş­le­nen top­ra­ğın ha­sı­lı kelam ka­ra­da, de­niz­de ve ha­va­da olu­şan tüm ilahi ni­met­le­rin har­can­ma­sı, kul­la­nıl­ma­sı ve tü­ke­til­me­siy­le mey­da­na gelen böyle mu­az­zam bir var­lı­ğın ge­ne­tik ha­ri­ta­sı, soy ağacı nes­li­nin başak'ı, mey­ve­si ve ne­ti­ce­si hük­mün­de olan ve biz­zat ken­di­si­nin hak­sız yere öl­dü­rül­me­si; in­sa­nı ür­küt­me­ye, ya­pı­lan vah­şe­tin deh­şe­ti­ni gös­ter­me­ye kafi değil midir?

Ve demek ki insan öl­dür­me nok­ta­sın­da geç­miş ta­rih­ler­den gü­nü­mü­ze kadar, en çok Be­ni­is­ra­il Kavmi önde ol­du­ğu için Rab­bi­miz(cc) bin beş yüz yıl (15 asır) önce on­la­rın şah­si­yet­le­rin­de tüm in­san­lı­ğa fer­man bu­yur­muş:

مِنْ أَجْلِ ذَلِكَ كَتَبْنَا عَلَى بَنِي إِسْرَائِيلَ أَنَّهُ مَن قَتَلَ نَفْسًا بِغَيْرِ نَفْسٍ أَوْ فَسَادٍ فِي الأَرْضِ فَكَأَنَّمَا

قَتَلَ النَّاسَ جَمِيعًا وَمَنْ أَحْيَاهَا فَكَأَنَّمَا أَحْيَا النَّاسَ جَمِيعًا وَلَقَدْ جَاء تْهُمْ رُسُلُنَا بِالبَيِّنَاتِ ثُمَّ إِنَّ كَثِيرًا مِّنْهُم بَعْدَ ذَلِكَ فِي الأَرْضِ لَمُسْرِفُونَ ﴿٣٢﴾

Yani: "İşte bu yüz­den biz, İsra­ilo­ğul­la­rı­na şunu yaz­dık: Kim, bir in­sa­nı daha evvel öl­dü­rü­len bir kişi kar­şı­lı­ğın­da veya yer­yü­zün­de fesat ve boz­gun­cu­luk çı­kar­ma suçu gibi bir se­be­be da­yan­mak­sı­zın hak­sız yere öl­dü­rür­se, bütün in­san­la­rı öl­dür­müş gibi olur...." Nisa.4/32

Ve şanı yüce olan Rab­bi­miz(cc), vahyi se­ma­vi yo­luy­la; kı­ya­me­te dek eşsiz kanun, hüküm, ada­let ve hu­ku­kun üs­tün­lü­ğü fer­ma­nıy­la şöyle der: "Kim de, bir ki­şi­nin ha­ya­tı­nı kur­ta­rır­sa,(az önce kı­sa­ca iza­hı­na ça­lış­tı­ğı­mız gibi) bütün in­san­la­rın ha­ya­tı­nı kur­tar­mış gibi olur. Ger­çek­ten el­çi­le­ri­miz (gön­de­ri­len pey­gam­ber­ler ve on­la­rın yo­lun­da ve­ka­le­ti sür­dü­ren­ler...) on­la­ra, çok açık bel­ge­ler­le gel­di­ler; ama buna rağ­men on­la­rın çoğu, yer­yü­zün­de kö­tü­lük ve gü­nah­ta (insan öl­dür­me, eko­lo­jik den­ge­yi boz­ma­da tah­rip­kar dav­ra­na­rak) aşırı gi­den­ler­den ol­du­lar." Nisa.4/32

Öyle an­la­şı­lı­yor ki her in­sa­nın ilk Adem'(as)den son adama kadar tüm in­san­lar­la, bi­yo­lo­jik, irsi, mi­ras-i, ah­la­ki, edebi, iç­ti­mai, hu­ku­ki, ada­let, fi­zik­sel ve kim­ya­sal ko­nu­lar­da bile ala­ka­sı var. Böyle bir var­lı­ğı hak­sız yere imha etmek ".....​daha evvel öl­dü­rü­len bir kişi kar­şı­lı­ğın­da veya yer­yü­zün­de fesat ve boz­gun­cu­luk çı­kar­ma suçu gibi bir (cezai mü­ey­yi­de ol­mak­sı­zın, haklı bir) se­be­be da­yan­mak­sı­zın hak­sız yere öl­dü­rür­se, bütün in­san­la­rı öl­dür­müş gibi olur...." Nisa.4/32