Bilgi Kirliliği

“Yanlış, abartılı, yanlı ve doğruluğu kanıtlanmamış bilgilerin kasten, bazen iyi bazen de kötü niyetle yayılması demek ve bu tüm dünyada sürekli oluyor.” Buna bilgi kirliliği deniyor. Hemen her gün bu bilgi kirliliğiyle insanlar karşılaşıyor. Birde sosyal paylaşım sitelerine olan ilginin artması ve popüler hale gelmesi bilgi kirliliğinin kaynağını oluşturmuş durumda. Bilgi kirliliği eski dönemlerde de vardı. O zamanlar kulaktan kulağa veya dedikoduyla yapılırdı. Azı çok, çoğu az göstermek şimdi ki kadar değildi tabi.
Bilgi kirliliğini daha iyi anlayabilmek için bir örnek okumuştum. Hoşuma giden bu örnekte şu cümleler kullanılmıştı. Bir kütüphane çok geniş olabilir; fakat eğer düzensiz ise, küçük ama derli toplu bir kütüphane kadar kullanışlı değildir. Benzer şekilde bir insan çok büyük bir bilgi yığınına sahip olabilir, fakat kendi kendisine üzerinde düşünerek bu bilgiyi gerektiği gibi işlememişse bu bilgi, üzerinde tekrar tekrar ve uzun uzadıya düşünülmüş çok daha küçük bir bilgi miktarından daha kıymetsizdir.

Bu örnekten yola çıkarak bilgiye ulaşımımızın kolaylaşması çok değerli fakat doğru bilgiyi elde edebilmek oldukça zorlaştı. Elimizde yanlış ve yararsız bilgileri denetleyecek ve yayılmasını engelleyecek herhangi bir araç yok. İnsanlar kendi öznel kanaatlerine uygun olan her bilgiyi hemen doğru olarak kabul ediyor ve bu durumda eleştirel düşünce daha az geliştiği için doğru olana ulaşmak daha da güçleşiyor.

Günümüzde birli kirliliğinin daha çok yapıldığı yerler olarak facebook, twitter ilk sıralarda yer alsa da instagram, youtube ve tiktok benzeri sosyal medya paylaşımlarında da kirliliğin düzeyini görmek zor olmada gerek. Sosyal paylaşım platformları bilinçli kullanıldığında başka insanlarla iletişim kurma noktasında önemli bir araçtır ancak söz konusu “doğru bilgiye ulaşmak” olduğunda ise durumun olumsuz bir hale getirildiği de görülüyor. Fotoğraf veya video paylaşımı yapılmayıp sanattan siyasete, eğitimden bilime, spordan kişisel hobilere gibi birçok konuda bilgi aktarımı ve paylaşımlar yapılıyor.
Vücutta herhangi bir yer ağrıdığında bakılan ilk yer arama motoru olan Google’ye soruyoruz. Hastalık haline gelen bu durumda ilk görülen bilgi doğru kabul edilip kullanılmaya başlanıyor. İnternet dünyasında önümüze ilk gelen bilgiye inanmak bundan sonrası için işin içinden çıkılmaz bir hale gelmesine neden oluyor. 

Bilginin değerini net ölçememektir
Neyin doğru neyi yanlış olduğu artık birbirine karışmaya başladı. Bilginin değerini kaybetmesi, dolayısıyla öğrenmeye eskisi kadar değer vermememiz bunun en önemli nedenleri arasında görülmektedir.

Video paylaşım yeri olan youtube‘de eline mikrofonu alan ülkenin ekonomik durumuyla ilgili sorular sorup kendine göre vatandaşın nabzını tutmaya çalışıyor. Ya görmüşsünüzdür ya da bir yerde izlemişsinizdir. Bir taraf böyle derken diğer taraf sen yanlış biliyorsun deyip kendi fikrini kabul ettirmeye çalışıyor. Çoğu kez bağrışmaların olduğu bu tarz videolarda kazanan hiçbir zaman olmaz. Fikrini ve bildiğini bu kadar kolay değiştiremeyeceğinden dolayı bağrış ve çağrış sonucunda kazanan o videoyu kanalına yükleyen kişi çıkıyor.  
Bu kadar bilgi akışının olduğu bir dönemde, bazı insanların hiç sorgulamadan, düşünmeden, kaynağın güvenilirliği gibi kaygıları olmadan her gördüğü/duyduğu/okuduğu bilgiye inanması ve bunu yine kaygısızca etrafına yayması sonrasında bu kadar bilgi kirliliği ilerisi için umutları da köreltebiliyor.
Bilgi kirliliğinin olmadığı bir gelecek için sağlıcakla ve bilgiyle kalın.