Sağ­lık ku­rum­la­rın­da örgüt ik­li­min­de ça­lış­mak

İlk ba­kış­ta örgüt ik­li­mi­nin, ör­gü­tün bir­çok fark­lı yön­le­ri­ne, ya­pı­lan işe, ör­güt­sel ya­pı­da­ki ko­nu­ma, gö­rev­li­le­rin eği­tim du­rum­la­rı­na ve mes­lek­le­ri­ne, si­ya­sal et­ki­ler ve gi­de­rek tüm top­lu­ma bağlı ola­rak de­ği­şen bir ni­te­lik ta­şı­dı­ğı söy­le­ne­bi­lir.

Me­yers’e göre, bir ör­gü­tün ik­li­mi sa­yı­la­ma­ya­cak kadar çok de­ğiş­ken­den et­ki­le­nir. İşin do­ğa­sı, ko­nu­mu, iş gö­ren­le­rin ni­te­lik­le­ri, yö­ne­tim po­li­ti­ka­la­rı, ku­ral­lar ve yö­net­me­lik­ler, de­ğer­ler, li­der­lik bi­çi­mi ve de­ne­ti­mi vb.

Er­te­kin (1978 İçinde Ak­ta­ran Bucak, 2002:3) ta­ra­fın­dan or­ta­ya ko­yul­muş olan örgüt ik­li­mi bo­yut­la­rı aşa­ğı­da­ki gibi sı­ra­lan­mış­tır:

Bi­rey­sel Özel­lik­ler: Doyum, yük­sel­me ve iler­le­me ola­nak­la­rı, ki­şi­ye ve­ri­len önem ve say­gın­lık, en­gel­le­me, güven duy­gu­su, öteki örgüt üye­le­ri­ne karşı bes­le­nen du­yar­lı­lık, teh­li­ke­yi göze ala­bil­me, ar­ka­daş­lık iliş­ki­le­ri.

Ör­güt­sel Özel­lik­ler: Örgüt ya­pı­sı, örgüt po­li­ti­ka­sı, ör­gü­tün amacı, bü­yük­lü­ğü, ödül dü­ze­ni ve ücret, ör­güt­sel ça­tış­ma, ör­güt­le bağ­daş­maz­lık çok sıkı gö­ze­tim ve de­ne­tim, ile­ti­şim, ön­der­lik, karar verme, ör­gü­tün ge­liş­me ola­nak­la­rı, ör­güt­sel açık­lık, so­rum­lu­luk.

Çev­re­sel Özel­lik­ler: Sı­nır­la­yı­cı ve gü­dü­le­yi­ci çevre, ça­lış­ma ko­şul­la­rı (Sı­kı­cı, Hoş­nut edici), yö­net­sel des­tek, baskı, uyum, yö­ne­ti­mi eleş­tir­me.

Örgüt açı­sın­dan ele alın­dı­ğın­da sağ­lık­lı bir örgüt ik­li­mi­ne sahip olan or­ga­ni­zas­yon­lar­da ve­rim­lik ve et­kin­lik yük­sek­tir. Ça­lı­şan­lar açı­sın­dan konu ele alın­dı­ğın­da ise sağ­lık­lı örgüt ik­li­mi­ne sahip ör­güt­ler­de ki­şi­le­rin yük­sek mo­ti­vas­yo­na sahip ol­du­ğu bi­lin­mek­te­dir. Bunun yanı sıra bu ko­nu­da ya­pı­lan pek çok ça­lış­ma, bu tip ik­lim­ler­de görev alan ki­şi­le­rin iş­le­ri­ne daha bağlı ol­duk­la­rı­nı göz­ler önüne ser­mek­te­dir.

Ya­pı­lan araş­tır­ma­lar ki­şi­le­rin, ken­di­le­ri­ni ger­çek­leş­ti­re­bi­le­cek­le­ri, fi­kir­le­ri­ni öz­gür­ce ifade ede­bi­le­cek­le­ri, he­def­le­re ulaş­ma­da yön­tem be­lir­le­ye­bi­le­cek­le­ri ve ge­rek­si­nim duy­duk­la­rı kay­nak­la­rı elde ede­bi­le­cek­le­ri, hep­sin­den önem­li­si yap­tık­la­rı işi an­lam­lı ve önem­li bu­la­bi­le­cek­le­ri bir örgüt ik­li­min­de fikir ve ürün­le­rin art­tı­ğı­nı gös­ter­mek­te­dir. Aynı şe­kil­de ya­pı­lan araş­tır­ma­lar ik­li­min iş tat­mi­ni, işten ay­rıl­ma oranı, iş­gü­cü per­for­man­sı gibi de­ğiş­ken­le­ri de et­ki­le­di­ği­ni ve ça­lı­şan­la­rın iş tat­mi­ni­ni sağ­la­ma­nın örgüt per­for­man­sı­nı art­tır­mak açı­sın­dan önem­li ol­du­ğu­nu gös­ter­mek­te­dir (1).

Ör­gü­tün des­te­ği­ni her zaman yanı ba­şın­da his­se­den ça­lı­şan­lar ise, iş­le­ri­ne daha sıkı bağ­lan­mak­ta ve iş ye­rin­den ay­rıl­ma­yı dü­şün­me­mek­te­dir­ler (2).

Ka­tı­lım­cı yö­ne­tim hem iş tat­mi­ni­ni hem de bağ­lı­lı­ğı art­tı­ra­bil­mek­te­dir. Yö­ne­ti­ci­le­rin ça­lı­şan­la­ra karar ver­me­ye ka­tıl­ma fır­sat­la­rı ver­me­le­ri, on­la­rın bu tu­tum­la­rı­nı ge­liş­ti­re­cek­tir.

Ör­güt­te çok fazla re­ka­be­tin ol­ma­sı­nın, aşırı bü­rok­ra­tik bir örgüt ik­li­mi­nin var­lı­ğı­nın, etkin ol­ma­yan ile­ti­şim, oto­ri­ter yö­ne­tim stili, ye­ter­siz ödül­len­dir­me, rol ça­tış­ma­la­rı, ger­çek­çi ol­ma­yan amaç­la­rın bu­lun­ma­sı­nın ça­lı­şan­la­rın ken­di­le­ri­ni daha ye­ter­siz ve güç­süz his­set­me­le­ri­ne neden ol­du­ğu ve böy­le­ce iş per­for­mans­la­rı­nın da düş­me­si­ne etki et­ti­ği aynı şe­kil­de bir­çok ça­lış­ma­da or­ta­ya ko­yul­muş­tur.

Örgüt ik­li­mi ça­lı­şan­la­rın iş­le­ri­ne iliş­kin bi­liş­sel ve duy­gu­sal dü­zey­de­ki bağ­lı­lık duy­gu­la­rı­nı art­tı­ra­rak on­la­rın ken­di­le­ri­ni daha ör­gü­te bağlı his­set­me­le­ri­ni sağ­la­mak­ta­dır.

Sonuç ola­rak, re­ka­bet avan­ta­jı elde etmek ve hızla de­ği­şen çev­re­ye kolay uyum sağ­la­mak is­te­yen sağ­lık ku­rum­la­rın­da olum­lu örgüt ik­li­mi­nin ve iş per­for­man­sı yük­sek olan ça­lı­şan­la­ra ih­ti­ya­cın gün geç­tik­çe art­mak­ta ol­du­ğu dü­şü­nül­mek­te­dir. Yö­ne­ti­ci­ler per­for­mans yö­ne­lim­li ku­rum­lar oluş­tur­ma­nın örgüt üye­le­ri­nin ör­gü­te bağlı ve ılım­lı iş or­ta­mın­da ol­ma­nın oluş­tur­du­ğu olum­lu duy­gu­la­rı his­set­me­le­ri­ni sağ­la­ya­cak dü­zen­le­me­ler­den geç­ti­ği­nin far­kın­da ol­ma­lı ve örgüt ik­li­mi­nin iş per­for­man­sı­nı et­ki­le­yen en önem­li özel­lik ol­du­ğu­nu bil­me­li­dir­ler. 

Ça­lı­şan­la­rı hızla de­ği­şen ve ge­li­şen, be­lir­siz­li­ğin ol­du­ğu or­tam­lar­da risk­li ka­rar­lar al­ma­ya teş­vik eden; on­la­rı al­dık­la­rı ka­rar­lar doğ­rul­tu­sun­da des­tek­le­yen ve açık ile­ti­şim ka­nal­la­rı­nın ol­du­ğu, ılım­lı, ar­ka­daş­ça bir at­mos­fe­re sahip sağ­lık ku­rum­la­rın­da sağ­lık per­so­ne­li­nin iş per­for­man­sı­nı art­tı­ra­cak­tır­lar. Böy­le­ce ça­lı­şan­la­rın iş per­for­man­sı­nın art­ma­sı­nın bir so­nu­cu ola­rak ör­güt­sel ba­şa­rı­nın ya­ka­la­na­bi­le­ce­ği dü­şü­nül­mek­te­dir.

Say­gıy­la.